พันธุกรรมข้าวพื้นเมือง

Details

Category: งานวิจัยและพัฒนา

Hits: 3912

ข้าวน้ำลึก

กข19

หันตรา60

อยุธยา1

ปราจีนบุรี1

ปราจีนบุรี2

ข้าวขึ้นน้ำ

ตะเภาแก้ว161

นางฉลอง

ปิ่นแก้ว56

พลายงามปราจีนบุรี

เล็บมือนาง111

ชื่อพันธุ์ กข19 (RD19) ชนิด ข้าวเจ้า คู่ผสม ไออาร์262 / ปิ่นแก้ว 56 ประวัติพันธุ์ ได้จากการผสมพันธุ์ระหว่างพันธุ์ไออาร์262 และพันธุ์ปิ่นแก้ว 56 ที่สถานีทดลองข้าวบางเขนในปี พ.ศ.2512 ปลูกคัดเลือกจนได้สายพันธุ์ BKN6986-147-2 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการวิจัยและพัฒนากรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์รับรองเมื่อวันที่ 7 ธันวาคม 2522   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้า สูงประมาณ 130 เซนติเมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยวประมาณ 15 ธันวาคม กาบใบสีเขียวอ่อน ใบสีเขียว สั้นและกว้าง แตกกอดี รูปแบบทรงต้นดี รวงใหญ่ เมล็ดป้อม ร่วงง่าย เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ท้องไข่มาก ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 4 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.5 x 7.4 x 1.9 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 26 – 30 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง   ผลผลิต ประมาณ 570 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น ขึ้นน้ำและยืดตัวได้ดี เมื่อสภาพนาที่มีน้ำลึกประมาณ 1 เมตร ้ผลผลิตสูง คอรวงยาว มีเมล็ดต่อรวงมาก ทนต่อสภาพน้ำท่วม เมื่อต้นข้าวจมอยู่ใต้ผิวน้ำไม่เกิน 50 เซนติเมตรได้ประมาณ 7 วัน มีความสามารถในการชูรวง และงอกรากที่ข้อใต้น้ำได้ดี และเมื่อมีการใส่ปุ๋ยก็จะทำให้ยืดปล้องได้ดียิ่งขึ้น ค่อนข้างต้านทานต่อโรคขอบใบแห้ง ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล พื้นที่แนะนำ ฤดูนาปีของภาคกลาง ในบริเวณที่ลุ่มน้ำลึกประมาณ 1 เมตร

>> TOP <<

ชื่อพันธุ์ หันตรา 60 (Hantra 60) ชนิด ข้าวเจ้า คู่ผสม ขาวนางเนย 11 / ซี4-63 ประวัติพันธุ์ ได้จากการผสมพันธุ์ระหว่างข้าวขึ้นน้ำพันธุ์ ขาวนางเนย 11 และ พันธุ์ ซี4-63 ที่สถานีทดลองข้าวสุพรรณบุรี เมื่อปี พ.ศ.2515 ปลูกคัดเลือก จนได้สายพันธุ์ SPR7270-18 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการวิจัยและพัฒนากรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2530   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้า สูงประมาณ 155 เซนติเมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว ประมาณ 20 – 25 ธันวาคม ใบแคบค่อนข้างยาว สีเขียวเข้ม รวงใหญ่ยาว ระแง้ถี่ คอรวงยาว เมล็ดรูปร่างเรียวยาว เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 5 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.2 x 7.2 x 1.7 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 25 – 26 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน นุ่ม ผลผลิต ประมาณ 425 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น เป็นพันธุ์ข้าวที่เหมาะสำหรับปลูกในท้องที่บริเวณที่ราบลุ่มภาคกลางของประเทศไทย  ซึ่งมีระดับน้ำลึกสูงสุดไม่เกิน 100 เซนติเมตร และอัตราการเพิ่มระดับน้ำเป็นไปอย่างช้าๆ  ประมาณ 1-5 เซนติเมตรต่อวัน คุณภาพเมล็ดดี ท้องไข่น้อย ทนแล้ง ต้านทานต่อโรคไหม้ มีความสามารถยืดปล้องได้ปานกลาง ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคใบสีส้ม โรคใบขอบแห้ง ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลี้ยจักจั่นสีเขียว และแมลงบั่ว พื้นที่แนะนำ ที่ราบลุ่มภาคกลาง ที่มีระดับน้ำสูงสุดไม่เกิน 100 เซนติเมตร และมีอัตราการเพิ่มของน้ำ  เป็นไปอย่างช้าๆ ประมาณ 1 – 5 เซนติเมตรต่อวัน

>> TOP <<

ชื่อพันธุ์ อยุธยา 1 (Ayutthaya 1) ชนิด ข้าวเจ้า คู่ผสม อู่ตะเภา / ขาวดอกมะลิ 105 ประวัติพันธุ์ ได้จากการผสมพันธุ์แบบผสมเดี่ยว ระหว่างข้าวขึ้นน้ำพันธุ์อู่ตะเภา กับพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ที่สถานีทดลองข้าวหันตรา ใน พ.ศ.2528 ปลูกคัดเลือกจนได้สายพันธุ์ HTAFR85035-B-R-R-7-9   การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการบริหาร กรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง เมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2547 ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้า สูงประมาณ 142 - 223 เซนติเมตร (ขึ้นอยู่กับระดับน้ำ) ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว 6-10 ธันวาคม ทรงกอตั้ง ฟางแข็ง ใบสีเขียว ใบธงตั้งตรง รวงยาว คอรวงยาว ระแง้ถี่ เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัว ประมาณ 4 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.32 x 7.69 x 1.87 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 28.4 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน ค่อนข้างแข็ง ผลผลิต ประมาณ 546 กิโลกรัมต่อไร่ (น้ำลึก 100 เซนติเมตร) 842 กิโลกรัมต่อไร่ (น้ำลึก 25 เซนติเมตร) ลักษณะเด่น เป็นข้าวน้ำลึกที่มีรูปทรงต้นแบบใหม่มีศักยภาพในการให้ผลผลิตสูง มีความสามารถยืดปล้อง ทนน้ำท่วมและทนแล้งได้ดีกว่าพันธุ์ปราจีนบุรี 2 ทนดินเปรี้ยว (pH 4.6 – 5.1) ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและเพลี้ยจักจั่นสีเขียว สามารถแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เส้นได้ดี เช่น เส้นหมี่ ขนมจีน ก๋วยจั๊บ ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานต่อโรคไหม้ โรคขอบใบแห้งและโรคใบสีส้ม ในสภาพเรือนทดลอง พื้นที่แนะนำ พื้นที่นาน้ำลึกไม่เกิน 100 เซนติเมตร ในบริเวณภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย ที่น้ำแห้งนาประมาณต้นเดือนธันวาคม โดยเฉพาะในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา นครนายก ปราจีนบุรี สิงห์บุรี และลพบุรี

>> TOP <<

ชื่อพันธุ์ ปราจีนบุรี 1 (Prachin Buri 1) ชนิด ข้าวเจ้า ประวัติพันธุ์ พ.ศ. 2519 สร้างคู่ผสมรวม โดยรวมเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ผสมชั่วต่างๆ ที่เหลือจาก การปลูกทดสอบ ปลูกคัดเลือกจนได้สายพันธุ์ดีเด่น คือ SPR'76 Com3-5-2 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการวิจัยและพัฒนากรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2541   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นพันธุ์ข้าวเจ้า สูงประมาณ 170 เซนติเมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว 25 ธันวาคม ทรงกอตั้ง ลำต้นค่อนข้างแข็ง สีเขียว กาบใบและใบสีเขียว รวงยาว ระแง้ถี่ เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 7 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.4 x 7.4 x 1.8 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 26-27 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 450 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น คุณภาพการสีดี เป็นข้าวที่มีอมิโลสสูง แปรรูปเป็นเส้นก๋วยเตี๋ยว ขนมจีน และแป้งได้ดี ต้านทานโรคไหม้ในระยะกล้า และค่อนข้างต้านทานโรคใบขีดโปร่งแสง ทนต่อสภาพจมน้ำ และขึ้นน้ำได้ปานกลาง ต้านทานหนอนกอ ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคใบสีส้ม เพลี้ยจักจั่นสีเขียว เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ในสภาพเรือนทดลอง พื้นที่แนะนำ เขตที่ราบลุ่มน้ำลึกไม่เกิน 100 เซนติเมตร ในภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งมีน้ำท่วมขังนาน  1 – 3 เดือน และน้ำแห้งในช่วงปลายเดือนธันวาคม

>> TOP <<

ชื่อพันธุ์ ปราจีนบุรี 2 (Prachin Buri 2) ชนิด ข้าวเจ้า คู่ผสม BKNFR80086 / HTAFR80038 ประวัติพันธุ์ ได้จากการผสมพันธุ์ระหว่าง BKNFR80086 และ HTAFR80038 ที่สถานีทดลองข้าวหันตรา ในปี พ.ศ.2524 และปลูกคัดเลือกจนได้สายพันธุ์ HTAFR81042-4B-7-1 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการบริหารกรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง เมื่อวันที่ 7 มกราคม 2545   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นพันธุ์ข้าวเจ้า สูงประมาณ 133 – 222 เซนติเมตร (ขึ้นอยู่กับระดับน้ำ) ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว 18 – 25 ธันวาคม ทรงกอตั้ง ฟางแข็ง ใบธงยาวปานกลาง ค่อนข้างตั้งตรง ใบธงอยู่เหนือรวง คอรวงสั้น ใบสีเขียว ใบแก่ช้าปานกลาง เมล็ดร่วงปานกลาง เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 4 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.3 x 7.2 x 1.8 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 30.2 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 846 กิโลกรัมต่อไร่ ในสภาพน้ำลึก 25 เซนติเมตร และ 590 กิโลกรัมต่อไร่ ที่ระดับน้ำลึก 100 เซนติเมตร ลักษณะเด่น เป็นข้าวน้ำลึก ที่มีทรงต้นแบบใหม่ ต้นเตี้ย ฟางแข็งไม่ล้มง่าย ในสภาพนาที่มีระดับน้ำ ปกติ (25 เซนติเมตร) มีความสามารถในการยืดปล้องและทนน้ำท่วมได้ปานกลาง ในช่วงข้าวอายุ 30 – 40 วัน เหมาะสำหรับปลูกในนาน้ำลึกในภาคกลางและภาคตะวันออก ค่อนข้างทนทานต่อดินเปรี้ยว ต้านทานโรคไหม้และค่อนข้างต้านทานโรคขอบใบแห้ง สามารถแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เส้นได้ดี เช่นเส้นหมี่ ขนมจีน ก๋วยเตี๋ยว ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคใบสีส้ม ไม่ต้านทานเพลี้ยจักจั่นสีเขียว และเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล พื้นที่แนะนำ พื้นที่ลุ่มภาคกลาง และภาคตะวันออกที่มีระดับน้ำไม่เกิน 100 เซนติเมตร เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 เดือน น้ำแห้งนาประมาณกลางเดือนธันวาคม

>> TOP <<

ชื่อพันธุ์ ตะเภาแก้ว 161 (Ta – pow Gaew 161) ชนิด ข้าวเจ้า ประวัติพันธุ์ เป็นพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่ชนะการประกวดปี พ.ศ.2498 แล้วนำมาปลูกคัดเลือกแบบคัดพันธุ์บริสุทธิ์ที่สถานีทดลองข้าวหันตรา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จนได้สายพันธุ์ ตะเภาแก้ว 55-161 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ให้ใช้ขยายพันธุ์ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2502   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้าพันธุ์พื้นเมือง สามารถขึ้นน้ำได้ลึกไม่เกิน 2 เมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว ประมาณ 9 ธันวาคม ลำต้นสูง ใบสีเขียวยาวแต่ค่อนข้างแคบ ลำต้น กาบใบและขอบใบสีม่วง แต่จะจางลงเมื่อระดับน้ำในนาสูงขึ้น และข้าวโตขึ้นจนถึงระยะออกรวง สีม่วงจะจางหายไป แตกกอปานกลาง เมล็ดยาวเรียว ข้าวเปลือกสีฟาง ก้นจุด ท้องไข่น้อย ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 6 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.5 x 7.2 x 1.7 มิลลิเมตร ประมาณอมิโลส 30-32% คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 350 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น อายุเก็บเกี่ยวเหมาะกับสภาพนาข้าวขึ้นน้ำที่น้ำแห้งเร็ว ต้านทานโรคใบจุดสีน้ำตาล ขึ้นน้ำได้ดีปานกลาง ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคขอบใบแห้ง โรคไหม้ โรคใบสีส้ม และโรคใบหงิก ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและแมลงบั่ว พื้นที่แนะนำ พื้นที่ข้าวขึ้นน้ำในภาคกลาง   >> TOP <<

ชื่อพันธุ์ นางฉลอง (Nahng Cha – lawng) ชนิด ข้าวเหนียว ประวัติพันธุ์ ได้จากการรวบรวมจากข้าวพันธุ์พื้นเมือง โดยเจ้าหน้าที่สถานีทดลองข้าวหันตรา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปลูกคัดเลือกแบบคัดพันธุ์บริสุทธิ์ เมื่อ ปี พ.ศ. 2497 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ ให้ใช้ขยายพันธุ์ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2502 ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเหนียวพันธุ์พื้นเมือง สามารถขึ้นน้ำได้ลึกไม่เกิน 150 เซนติเมตร   ไวต่อช่วงแสง   อายุเก็บเกี่ยว ประมาณ 30 พฤศจิกายน   ลำต้นสูง กาบใบสีเขียวจาง ใบสีเขียว ใบยาวและกว้าง สามารถยึดปล้องปานกลาง ข้อปล้องส่วนกลางและปลายของต้นยาว มีรากออกจากข้อที่อยู่ในน้ำเหนือผิวดิน   ข้าวเปลือกสีฟาง เมล็ดร่วงง่าย   ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 7 สัปดาห์   เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.9 x 7.3 x 1.9 มิลลิเมตร   คุณภาพข้าวสุก เหนียวนุ่ม   ผลผลิต ประมาณ 394 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น ต้านทานโรคไหม้ และโรคใบจุดสีน้ำตาล ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคขอบใบแห้ง และโรคใบสีส้ม ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และแมลงบั่ว พื้นที่แนะนำ พื้นที่ข้าวขึ้นน้ำในภาคกลาง >> TOP <<

ชื่อพันธุ์ ปิ่นแก้ว 56 (Pin Gaew 56) ชนิด ข้าวเจ้า ประวัติพันธุ์ เป็นข้าวที่ชนะการประกวดในปี พ.ศ.2498 จึงได้นำรวงมาปลูกแบบรวงต่อแถวแล้ว คัดเลือกรวงที่ดีที่สุด ไปปลูกเปรียบเทียบพันธุ์ในสถานีทดลองข้าว แล้วนำไปปลูก เปรียบเทียบพันธุ์ท้องถิ่น คัดได้สายพันธุ์ที่ 56 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ ให้ใช้ขยายพันธุ์ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2502   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้าพันธุ์พื้นเมือง สามารถขึ้นน้ำได้ในระดับน้ำไม่เกิน 5 เมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว ประมาณ 29 ธันวาคม ลำต้นสูง ใบยาวสีเขียว ลำต้นและกาบใบสีเขียวอ่อน แตกกอปานกลาง มีความสามารถในการขึ้นน้ำได้ดี เหมาะที่จะปลูกในที่นาลุ่ม ระดับน้ำลึกประมาณ 1- 4 เมตร และน้ำแห้งช้า ข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 4 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.2 x 7.4 x 1.7 มิลลิเมตร ปริมาณ อมิโลส 23 – 31 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 362 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น มีความสามารถในการแตกแขนง และแตกรากที่ข้อเหนือผิวดินในน้ำ และมีการชูรวงดี คุณภาพการสี ข้าวสารใสแกร่ง ทนน้ำลึกได้ดี (ไม่เกิน 5 เมตร) ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคขอบใบแห้ง โรคไหม้ โรคใบสีส้ม โรคกาบใบเน่า โรคใบหงิก ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลิ้ยจักจั่นสีเขียว หนอนกอ และแมลงบั่ว ผลผลิตค่อนข้างต่ำ   พื้นที่แนะนำ พื้นที่ข้าวขึ้นน้ำในภาคกลาง >> TOP <<

ชื่อพันธุ์ พลายงามปราจีนบุรี (Plai Ngahm Prachin Buri) ชนิด ข้าวเจ้า ประวัติพันธุ์ เป็นพันธุ์ข้าวพื้นเมืองได้จากการเก็บรวบรวมเมล็ดพันธุ์ โดยนายเพิ่มศักดิ์ สุภาพรเหมินทร์ นักวิชาการเกษตร ศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรี จากตำบลประจันตคาม อำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2523 ปลูกคัดเลือกแบบหมู่ จนได้พันธุ์บริสุทธิ์ การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการวิจัยและพัฒนากรมวิชาการเกษตร มีมติให้เป็นพันธุ์แนะนำ เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2537   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวขึ้นน้ำพันธุ์พื้นเมือง สูงประมาณ 240 เซนติเมตร (ขึ้นอยู่กับระดับน้ำ) ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว ประมาณ 25 ธันวาคม ใบสีเขียว ใบธงค่อนข้างตั้งตรง คอรวงยาว ระแง้ถี่ การชูรวงดี เมล็ดข้าวเปลือกสีฟาง ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 7 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.4 x 7.5 x 1.8 มิลลิเมตร มีท้องไข่ปานกลาง ปริมาณอมิโลส 27 – 28 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 380 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น ขึ้นน้ำได้ดี ในระดับน้ำลึกตั้งแต่ 1-5 เมตร และท่วมขังนานกว่า 1 เดือน ทนแล้งได้ดี ต้านทานโรคไหม้ ในระยะกล้าดี แปรรูปเป็นเส้นก๋วยเตี๋ยว คุณภาพดี มีความนุ่มเหนียว ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานต่อโรคใบหงิก โรคใบสีส้ม ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และเพลี้ยจักจั่นสีเขียว พื้นที่แนะนำ พื้นที่ราบลุ่มภาคกลาง และภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งมีระดับน้ำลึกมากกว่า 1 เมตร ท่วมขัง เป็นเวลานาน ตั้งแต่ 1 เดือน และน้ำแห้งนาปลายเดือนธันวาคม   >> TOP <<

ชื่อพันธุ์ เล็บมือนาง 111 (Leb Meu Nahng 111) ชนิด ข้าวเจ้า ประวัติพันธุ์ ได้จากการรวบรวมพันธุ์พื้นเมืองโดยนายสุรศักดิ์ แสงสวาสดิ์ จากอำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อ ปี พ.ศ.2493 จำนวน 127 รวง ปลูกคัดเลือกแบบคัดพันธุ์บริสุทธิ์ ที่สถานีทดลองข้าวหันตรา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา คัดได้สายพันธุ์ เล็บมือนาง 14 – 12 – 111 การรับรองพันธุ์ คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ ให้ใช้ขยายพันธุ์ เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2502   ลักษณะประจำพันธุ์ เป็นข้าวเจ้าพันธุ์พื้นเมือง สามารถขึ้นน้ำได้ในน้ำลึกไม่เกิน 4 เมตร ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยวประมาณ 19 ธันวาคม ลำต้นสูง แตกกอปานกลาง ลำต้นและกาบใบสีเขียวอ่อน ใบกว้างและยาวสีเขียว รวงใหญ่ เมล็ดร่วงง่าย มีความสามารถยืดตัวตามน้ำได้ ชูรวงดี เมล็ดข้าวเรียวยาว ข้าวเปลือกสีฟาง ท้องไข่ค่อนข้างมาก ระยะพักตัวของเมล็ดประมาณ 5 สัปดาห์ เมล็ดข้าวกล้อง กว้าง x ยาว x หนา = 2.3 x 7.1 x 1.7 มิลลิเมตร ปริมาณอมิโลส 29 – 32 % คุณภาพข้าวสุก ร่วน แข็ง ผลผลิต ประมาณ 328 กิโลกรัมต่อไร่ ลักษณะเด่น ขึ้นน้ำได้ดี ชูรวงดี ทนแล้ง ทนดินเปรี้ยวได้ดี ต้านทานโรคใบจุดสีน้ำตาล ข้อควรระวัง ไม่ต้านทานโรคไหม้ โรคขอบใบแห้ง โรคใบสีส้ม ไม่ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และแมลงบั่ว พื้นที่แนะนำ พื้นที่ข้าวขึ้นน้ำในภาคกลาง